We gingen vandaag naar Auschwitz en Birkenau. Ik vond het in mijn brein echt niet kunnen dat wij lunchpakketjes meekregen voor onderweg. De mensen hadden vroeger geen lunchpakketjes daar… Wat moet je schrijven over dit bezoek? Er zijn eigenlijk geen woorden voor… Een paar dingen dan. De Nederlandse tentoonstelling was prachtig in een van de gebouwen. Het avondblad van vrijdag 10 mei 1940 hing daar aan de muur, bizar om te lezen. Verder stonden er geen oude bomen meer en de zaadjes van de oude bomen zijn nu de jonge bomen daar. Ik zag het als een soort van hoop, de jonge zaadjes staan voor een nieuwe generatie die het op hun manier gaan doen. Een maquette toonde het verhaal van de gaskamers en later op Birkenau kon ik mij het buiten heel goed voorstellen hoe het gegaan was destijds. De gids had een verhaal van zijn oma vernomen dat zij rook zag komen uit de schoorstenen vroeger toen zij daar vlakbij woonde. Verhalen worden doorgegeven van generatie op generatie. In Polen moet je trouwens zeggen dat je naar de Duitse concentratiekampen bent geweest… Het oorlogsmonument in Birkenau was indrukwekkend en dezelfde tekst in alle talen op de stenen. Een waarschuwing aan de mensheid. Ik vond het zelf apart dat er geen erewachten stonden bij het monument, of een trompet of klok elk uur of zoiets. Ik ga verder niets meer schrijven over vandaag, mensen die er zelf een bezoek aan gebracht hebben snappen dat wel.