Yvonne B. woonde samen met haar man in een dorpje in Limburg, tot ze 2 jaar geleden werd gearresteerd. Ze zou in 1994 jongeren in Rwanda hebben aangespoord tot moordpartijen. Een unieke rechtszaak voor de rechtbank in Den Haag. Voor het eerst staat iemand met de Nederlandse nationaliteit in Nederland terecht voor genocide.

Ik was maandagmorgen bij de laatste vragen die gesteld werden aan de verdachte. Er zijn dan twee tolken aanwezig die de boel vertalen. Yvonne B. gaf maar op een vraag antwoord. Dit was op het herkennen van een persoon op een foto.

Het OM deed aan het einde van de zitting een opvallend verzoek. Van de meer dan 70 getuigen komt er een a.s. donderdag naar de rechtbank toe. De anderen getuigenverhoren hebben plaats gevonden in alle delen van de wereld!

Het OM deed het verzoek aan de rechtbank om het verhoor van de getuige a.s. donderdag, achter gesloten deuren te doen. Met als belangrijkste reden, dat het slachtoffer dan in alle rust haar verklaring kan doen. Het is voor deze getuige een emotioneel gebeuren. Zij vertegenwoordigt op zo’n openbare dag eigenlijk het gezicht van alle andere getuigen. De ogen van de pers zullen dan ook alleen op haar gericht zijn. Voor de waarheidsvinding is het volgens het OM beter dat haar getuigenis achter gesloten deuren gaat plaats vinden. Ook geen videoscherm in een andere zaal.

Dus weer een uniek verzoek i.v.m. de externe openbaarheid. Alleen bij hoge uitzonderingen is er geen publieke controle op het rechtsbeleid. Het OM benadrukte dus de rol van het slachtoffer en haar welzijn. Ook voelt deze getuige angst voor de verdachte en haar familie en is zij angstig voor wat er van de kant van de verdachte gaat komen.

De advocaat van de verdachte Viktor Knoppe reageerde furieus op dit verzoek. Hij was het er niet een beetje mee oneens, maar een heleboel. Hij voelde zich ook persoonlijk aangevallen. Het kwam op hem ook over dat hij en zijn kantoor getuigen niet goed zouden bejegen. Het OM sprak dit nog even snel tegen. Opvallend was ook zijn uitspraak, dat hij vond dat dit soort rechtszaken niet eens in Nederland zouden moeten plaats vinden.

Echt hilarisch was het einde van deze zitting. De rechtbank ging een kwartier weg om te overleggen over het verzoek van het OM. Ze kwamen terug met de mededeling dat ze om 16.15 uur in de middag hier een uitspraak over zouden doen. Zitting gesloten en ze wilden al weg gaan. Toen vroeg de advocaat of zijn cliënte er dan bij moest zijn om 16.15 uur. Ja, hier hadden ze nog niet over nagedacht en de zitting werd weer heropend. Na wat gesteggel mocht de verdachte zelf beslissen of ze erbij wilde zijn of niet. Ze besloot van wel. Toen dat duidelijk was en de mensen weer weg wilden gaan, bedacht de rechtbank zich plots nog een ding. Voor een uitspraakje van een paar minuten later in de middag waren er natuurlijk geen 2 tolken nodig. Ook de rechtbank moet bewust op de kleintjes letten, toch? Dus een van de tolken kon naar huis en de ander moest dus ruim 4 uur wachten voor de uitspraak later op de  dag. Verwarring in de rechtbank. Blijft natuurlijk de vraag waarom ze dat allemaal niet bedacht hadden in dat kwartier dat ze even weg waren geweest. (Plassen, koffie drinken, eten?)

Toch vind ik de uitspraak van de advocaat wel iets om over na te denken. Moet zo’n proces hier in Nederland plaats vinden? In voorbereiding van de zaak maakten de rechter-commissaris, de openbaar aanklager en de advocaat vele reizen naar Rwanda. En wie gaat dit allemaal betalen? En dan zit je nog met het verschil tussen de cultuurverschillen. Is de waarheid anders in het Nederlands of in het Rwandees?

En Yvonne B. is door een Rwandese rechtbank al in 2007 bij verstek tot levenslang veroordeeld voor haar betrokkenheid bij de volkerenmoord. Ook iets om over na te denken?

Ik had meer te doen dus de uitspraak van 16.15 uur heb ik niet afgewacht, horen we donderdag wel weer! (Uitspraak was alleen met perskaart in de zaal en bezoekers via videoscherm in andere zaal.)

Gisteren is ook besloten dat de waxinelichthouderwerper Erwin L. vandaag voorlopig op vrije voeten komt. Prettig voor hem, want zijn straf stond in geen enkele verhouding tot wat je dagelijks ziet gebeuren in dit landje. (Neem de rellen in Haren….) En lieve Erwin, laat die waxinelichthouder nou gewoon op de tafel staan in deze donkere december dagen!